Wie is er vroeger niet met een stel vrienden/vriendinnen voor dag en dauw op de fiets gesprongen op Hemelvaartsdag? (Foto: L. Meijer)
Wie is er vroeger niet met een stel vrienden/vriendinnen voor dag en dauw op de fiets gesprongen op Hemelvaartsdag? (Foto: L. Meijer) Foto: Linda Meijer

Dauwtrappen, waar komt ‘t vandaan?

Algemeen

Donderdag (18 mei) is het weer zover: Dauwtrappen! Wie is er vroeger niet met een schoolklas of een stel vrienden/vriendinnen voor dag en dauw op de fiets gesprongen op Hemelvaartsdag? Maar waar komt die traditie eigenlijk vandaan?

HENGELO - Exact 40 dagen na Pasen vieren christenen Hemelvaartsdag. Op deze dag herdenken christenen dat Jezus 39 dagen na zijn wederopstanding naar de hemel terugkeerde. In Nederland kennen we nog een bijzonder ritueel dat op Hemelvaartsdag wordt uitgevoerd: dauwtrappen, ofwel: voor dag en dauw opstaan om te gaan fietsen/wandelen in de natuur.

Het dauwtrappen of ‘hemelvaren’ werd in de 19e eeuw gedaan omdat de dauw op het gras een zuiverende en genezende werking zou hebben. Vermoedelijk stonden mensen op Hemelvaartsdag al om drie uur ’s nachts op om zingend en blootsvoets op het gras te dansen. Daar zou de term dauwtrappen vandaan komen. De mensen gingen zo vroeg wandelen omdat de kerkmis ook om negen uur begon en ze daarvoor terug moesten zijn. Het gebruik is echter terug te voeren naar de eerste eeuw na Christus. Waarschijnlijk ontstond het in de Germaanse tijd als onderdeel van de meifeesten. In deze periode van het jaar vierden de Germanen de opkomst van het nieuwe leven in de natuur.

Tegenwoordig staat het dauwtrappen dus vooral in het teken van fietsen in de ochtenduren van Hemelvaartsdag. In het westen kennen ze deze traditie nauwelijks, maar met name in Twente is dit fenomeen enorm populair. Ik herinner me nog goed mijn dauwtrapdagen met enkele klasgenoten tijdens mijn voorgezet onderwijs. Voor het eerst een hele dag weg zonder je ouders; het was spannend en avontuurlijk tegelijk. Vergeet niet, je had eind jaren 70, begin jaren tachtig nog geen navigatie of mobieltjes. Als je verkeerd fietste, moest je soms kilometers omfietsen!

In mijn gedachten regende het bijna altijd (ik zie een knalgele regenponcho voor me) en natuurlijk de nodige broodjes, drinken, snoep en chips. Het doel was vaak veel te ambitieus en na de eerste vijf kilometer waren we vaak al door het hele rantsoen heen. Ik fietste normaliter van huis naar school en van school weer naar huis, dus mijn achterwerk was niet berekend op 50 km of meer. Terugdenkend kan ik de pijn van de blaren op mijn derrière nu nog voelen, maar het plezier die dag was van onschatbare waarde. Ofschoon ik op een katholieke school zat, weet ik vrij zeker dat we die dag weinig aan de terugkeer van Jezus naar de hemel hebben gedacht, maar voor ons was het dauwtrappen de hemel op aarde. 

Linda Meijer

‘s Nachts blootsvoets op het gras dansen en zingen

Linda Meijer

‘s Nachts blootsvoets op het gras dansen en zingen

Linda Meijer

‘s Nachts blootsvoets op het gras dansen en zingen

Linda Meijer

‘s Nachts blootsvoets op het gras dansen en zingen

Afbeelding