Geschiedenis van Hengelo
Geschiedenis van Hengelo in twee boeken
door Gerrit ter Welle
HENGELO - Deze keer schrijf ik over geschiedenis aan de hand van twee boeken. Het eerste boek ‘Het boek van Hengelo 1802 – 2002, kroniek van een industriestad is geschreven door Wim Wennekes en Trix Broekmans. In dit boek komt de geschiedenis van de stad en haar inwoners uitvoerig aan bod.
De gemeente Hengelo, officieel ‘geboren’ op 1 mei 1802, groeide in twee eeuwen uit van een nietige vlek op de Twentse hei tot een middelgrote industriestad, die net even anders was dan omliggende Twentse steden. Niet alleen overheerste er de metaalindustrie in een streek waar vooral de textielindustrie bloeide, ook het sociale ondernemerschap van pioniers als Charles en zijn zoon Dirk Stork, zette een stempel op het karakter van de Hengelose bevolking. ‘Het boek van Hengelo’ verhaalt over de gebeurtenissen en de geschiedenis van de stad; over markante inwoners en machtige industriële pioniers; over het ontstaan van internationale ondernemingen als Akzo en Stork; over daadkrachtige bestuurders en arrogante regenten; over daverende feesten en ludieke demonstraties. Een boek met een boeiende leesstof voor iedereen die de stad en haar inwoners beter wil leren kennen.
Journalist Wim Wennekes (1949-2001) verwierf na een loopbaan bij achtereenvolgens De Nieuwe Limburger, De Gelderlander en Vrij Nederland vooral bekendheid met publicaties over de Nederlandse bedrijfshistorie en als schrijver van diverse boeken. In het laatste jaar van zijn leven werkte hij aan ‘Het boek van Hengelo’. Trix Broekmans (1948) is ruim dertig jaar actief in de journalistiek en publiceerde onder meer in Algemeen Dagblad, NRC Handelsblad, Adformatie, Elsevier, Quote en de VPRO Gids. Volgens stadsarchivaris Niels Bakker is het boek de ‘bijbel van Hengelo, omdat de geschiedenis van Hengelo nauwkeurig en bijzonder goed beschreven is.
In het tweede boek ‘De Kracht van Hengelo, 150 jaar Sociëteit Eensgezindheid 1863 – 2013’ van historicus en journalist Hans Morssinkhof is mede de weerslag van een persoonlijke fascinatie voor de geschiedenis van zijn geboortestad. 150 jaar geleden was Hengelo een ingedut dorp in een uithoek van Nederland. In slechts een paar jaar tijd veranderde deze vergeten plek in een geavanceerde industriële samenleving. Na de aansluiting op het spoorwegnet in 1865 schoten overal fabrieksschoorstenen omhoog. Tegenover het station, aan het spoor waarvoor hij zelf had geijverd, opende Charles Theodorus Stork in 1868 de machinefabriek die hij in Borne was begonnen.
De grondslag voor een industrieel imperium dat tientallen jaren standhield en nog steeds doorwerkt in de stad die zijn belangrijkste schepping is geworden. Voor deze prestatie had Stork nieuwe mensen nodig. Arbeiders en leidinggevenden. En daarnaast een overkoepelend kader, een ‘elite’, om de onstuimige groei van bedrijvigheid en bevolking in goede banen te leiden. Daarin voorzag de Sociëteit Eensgezindheid. In een samenleving die vrijwel vanuit het niets ontstond, en op initiatief van mannen die van buiten kwamen, droeg zij bij aan de totstandkoming van een opmerkelijk sociaal klimaat.
Beide boeken zijn te koop aan de balie van Museum Hengelo.
Wilt u meer weten over de geschiedenis van Hengelo, breng dan een bezoek aan het museum, of neem contact op; tel. 074-2594216 of e-mail info@museumhengelo.nl .