Museum Hengelo
Geschiedenis van Hengelo
door Gerrit ter Welle
HENGELO - Dit is het derde artikel over de geschiedenis van de Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie (KNZ).
Zonder zout geen chloor. Immers door elektrolyse van natriumchloride ontstaan chloor en natroloog. De eerste Nederlandse zoutfabriek van de KNZ is het resultaat van een min of meer toevallige ontdekking van zoutlagen in onze regio. Dat begon op19 maart 1887 toen op het landgoed Twickel een zoutlaag werd aangeboord. De welput bevatte weliswaar water, maar dat was bremzout. Die boring en de vondst van zoutlagen bij Winterswijk vormen het bewijs dat een Nederlandse zoutindustrie mogelijk is.
Na een uitgebreide studie en diverse tests en experimenten wordt op 2 oktober 1931 de eerste cellenfabriek in Boekelo in gebruik genomen. In 1929 wordt besloten dat de KNZ uit Boekelo zal vetrekken om zich in Hengelo pal naast het nog te graven Twentekanaal te vestigen. De eerste spade gaat in 1930 de grond in.
In het boek ‘Omzien in trots – Een beeldgeschiedenis van 75 jaar Akzo Nobel Hengelo’ is een hoofdstuk geweid aan CB-West, een revolutionaire fabriek. Hiervan een samenvatting.
Het stinkt, produceert matig, maakt veel lawaai en niet altijd even veilig. Het is wellicht een beetje kort door de bocht, maar samengevat is het toch een aardige omschrijving van de oude MCA-fabriek. Ook wel genoemd de potjes- en pannetjesfabriek, gebouwd door Stork Chemie en in 1956 in zijn geheel overgenomen door de toenmalige KNZ. De oude MCA-fabriek is voor velen een doorn in het oog. De meesten van hen zien dat de hele boel tegen de grond gaat en er een mooie nieuwe fabriek wordt neergezet.
In oktober 1972 valt het besluit om een heel nieuwe MCA/MCA-Na te bouwen. Een fabriek die voldoet aan alle eisen van die tijd. Het is de eerste fabriek in Overijssel die wordt gebouwd op basis van een milieuvergunning.
Opvallende kanten aan deze fabriek zijn dat. Het een ' open' fabriek is omdat er geen gebouwen omheen staan. Bovendien is sprake van een gloednieuw Zelf ontwikkeld productieproces. In plaats van batchproductie wordt er volcontinu gedraaid. Ook bijzonder is de manier waarop de fabriek wordt gebouwd: direct vanaf maquette, omdat nergens terneerlig en gelijkwaardige fabriek is te vinden. Het zou een van de modernste fabrieken in die tijd worden, waarbij het volledige proces vanuit een meetkamer wordt bestuurd met vooruitstrevende technieken zoals draadloze communicatieapparatuur.
In tegenstelling tot de bouw van de fabriek, verloopt de opstart minder goed. Want op het moment dat de fabriek in gebruik wordt genomen gebeurt er helemaal niets. De oorzaak is snel gevonden: door een constructiefout is de hoge hoed' bij de gasinlaat clan de DCA-reductiereactor precies verkeerd om gemonteerd. Gevolg hiervan is dat er geen katalysereactie plaatsvindt. Nadat de top van de gasverdeelpijp op de juiste wijze is gemonteerd, is de nieuwe MCA-fabriek in bedrijf. Maar op 3 juli 2006 is het gedaan. Daarover de volgende keer meer.
Wilt u meer weten over de geschiedenis van Hengelo, breng dan een bezoek aan Museum Hengelo in de Beekstraat 51, of neem contact met het museum op. Dat kan via telefoon 074 - 2594216 of e-mail info@museumhengelo.nl .