Geschiedenis van Hengelo
Geschiedenis van Hengelo
door Gerrit ter Welle
HENGELO - Deze week het tweede artikel uit een serie van vier over de geschiedenis van muziekverenigingen uit Hengelo. Hierin het vervolg over het jubilerende Armonia en het eerste deel over Excelsior.
Nadat de onderlinge band van de muziekvereniging met Stork losser is gemaakt, groeit Armonia uit naar een orkest met medewerkers van andere fabrieken. Bovendien vindt in 1976 een belangrijke koerswijziging plaats: de muziekvereniging is niet langer een orkest dat de straat opgaat, maar een zitorkest.
Anno 2022 telt Armonia ruim tweehonderd leden, verdeeld over vijf symfonische blaasorkesten, waaronder liefst drie jeugdorkesten. De vijf symfonische blaasorkesten: Armonia Orkest, Armonia Studenten Orkest (ASTOR), Twents Jeugd Harmonie Orkest (TJHO), Armonia Leerlingen Orkest (ALO) en Armonia Starters Orkest (ASO). Elk orkest heeft zijn eigen dynamiek: eigen repetities, optredens, repetitieweekeinden en orkestreizen.
Als ik aan dirigenten denk, schieten mij als eerste de namen te binnen van Klaas de Rook (21 jaar dirigent), Iman Landheer (20 jaar), Gerard Neurink (ruim 25 jaar) en tegenwoordig Kimmy Reef. Overigens kom je de namen van Neurink en Reef ook tegen als dirigenten van TJHO, ALLO en ASO. Namen van voorzitters die bestuurlijk een belangrijke stempel op de muziekvereniging hebben gedrukt zijn onder meer Wil Kuipers (25 jaar lang), Rick Wasser (7 jaar) en tegenwoordig Manon Jonquière. Voor namen van regisseurs van theatervoorstellingen denk ik al gauw aan Oscar Wagemans, Bertus Braam, Boukje Schoof en Arjan Mollink. Door de jaren heen is Armonia uitgegroeid tot een grote vereniging met meerdere orkesten en ensembles. Een vereniging voor jong en oud, voor mensen met een jaar les tot mensen die al meer dan vijftig jaar een instrument bespelen, van beginner tot (bijna) profmuzikant. Ook na 125 jaar is Arminia nog een belangrijke, grote en toonaangevende muziekvereniging in Hengelo waar voor iedereen plek is.
De overstap van Armonia naar Excelsior is snel gemaakt. Daarvoor ga ik terug naar het jubileumjaar 1985. Want in dat jaar is het op 15 november precies honderd jaar geleden dat een aantal Hengeloërs het initiatief nam tot de oprichting van de Muziekvereniging Excelsior. In het door Willem Lenderink geschreven jubileumboek is de geschiedenis uitvoerig beschreven. Blijkbaar vormden de jaren 1885 en 1886 een belangrijke periode voor het culturele leven in Hengelo, want ook het Hengelo’s Mannenkoor en de Rederijkerskamer ‘Eensgezindheid’ werden destijds opgericht.
De eerste dirigent van Excelsior was G.J. Leusink, een amateurmusicus. Rond de eeuwwisseling werd gekozen voor een professionele dirigent in de persoon van E. Wettig Weissenborn. Omdat hij ook dirigent was van het Hengelo’s Mannenkoor, konden beide verenigingen gezamenlijk gaan concerteren. In 1932 gaat Gerrit Peuscher, destijds een ambitieuze jonge musicus het orkest voor een periode van niet minder dan 32 jaar leiden. Het vakmanschap van Peuscher was onbetwist, een meester in het analyseren van de te spelen werken.
In mijn volgende artikel het tweede deel over Excelsior en aandacht voor de Muziekschool.
Wilt u meer weten over de geschiedenis van Hengelo? Museum Hengelo, Beekstraat 51, 074-2594216 en info@museumhengelo.nl.