Aandacht voor Hengelose verzetsheld
Hoewel 5 mei 1945 geldt als dé dag dat Nederland werd bevrijd, was Hengelo al een maand eerder bevrijd gebied. De eerste drie dagen van april voerde het verzet in Hengelo, in afwachting van de bevrijders, een hevige strijd met de Duitsers. De bezetters waren er vooral op uit om wanorde en chaos te stichten en om belangrijke objecten onklaar te maken. In Hengelo had men het gemunt op het Twentsch Centraal Station, beter bekend als de IJsselcentrale. Deze moest onklaar gemaakt worden.
HENGELO - De Hengelose verzetsstrijders hoorden van dit voornemen en kwamen met een plan om de centrale te beschermen. Onder hen Theo van Loon; een jonge spoorwegman die zich in 1944 bij het verzet in Hengelo had aangesloten. In Hengelo waren destijds meer dan 200 gewapende leden van de BSSG (Binnenlandse Strijdkrachten Strijdend Gedeelte) gerekruteerd.
Deze strijders waren onderverdeeld in vier secties. Deze hadden ieder hun eigen verzamelpunt. Dit waren de keet aan de Tuindorpvijver, het confectiebedrijf Hilco aan de Langelermaatweg 221, de schuur bij landbouwer Hofstede op Bruinink in Driene en bij de slagerij Satink aan de Troelstrastraat 66.
Zondag 1 april 1945, de eerste paasdag, was voor Hengelo een spannende dag. Omdat de geallieerde troepen Enschede en Beckumop deze dag hadden bevrijd, werd aangenomen dat ze door zouden stoten en die dag ook Hengelo zouden bevrijden. Men verwachtte ondersteunende acties van de BS'ers in Hengelo. Toen in Hengelo bij de verzetsgroep bekend werd dat een Duits 'sprengkommando', onder leiding van de commandant Hanhacker, de IJsselcentrale wilde opblazen, kreeg de BS de opdracht deze te verdedigen. De sectie Troelstrastraat nam dit op zich.
Aanvankelijk waren de verzetsstrijders succesvol, maar toen de Duitsers meer manschappen inzetten, moesten de verzetsstrijders de strijd opgeven. Velen wisten een goed heenkomen te vinden, maar Theo van Loon en zijn twee strijdmakkers, Dolf Nijhof en Frank Santman, vielen in handen van de Duitsers. Theo van Loon en zijn beide medestrijders werden door de bezetter op 1 april 1945 standrechtelijk geëxecuteerd.
Het verhaal vanTheo van Loon is uitvoerig beschreven in het boek, Hengelo 1944 -1945. (ISBN 9789463383714) Ook Hengeloër Johan Thüss heeft in de uitgave 'Hengelo Toen & Nu' van april 2021 het verhaal over het verzet in Hengelo uitvoerig beschreven. Komende maand schenken wij aandacht aan de de verzetsgroep en verzetsstrijder Hendrikus Johannes ten Have uit de Leusveenweg in Hengelo. Op 1 april, de sterfdag van Theo van Loon, kunt u bloemen leggen bij zijn monument aan de Grobbenweg. Op 4 mei om 18.00 uur is de kranslegging door de gepensioneerde spoormannen en vrouwen aan de Grobbenweg. Opdat wij niet vergeten.
Heldendaden in oorlogstijd mogen we niet vergeten
