Bataafse Kamp
HENGELO - In deel 38 van Uit het verleden van Hengelo staat de Bataafse Kamp in de schijnwerpers.
Met de afgebeelde foto zijn we aanbeland in het centrum van Hengelo met de welbekende naam Bataafse Kamp aan de Enschedesestraat. Wanneer ik daar in de buurt ben, gaan mijn gedachten terug naar het jaar 2000. In de zomer van dat jaar was het zover dat de zware beuken die er stonden geruimd moesten worden. Metingen aan de wortels had uitgewezen dat de bomen in de toekomst gevaar zouden opleveren bij storm. Tja, die prachtige beuken die reeds 200 jaar stonden, wat moest men ermee? Deze beuken waren geplant tijdens de bouw van de fabrikantenvilla bewoond door Ekker senior. Met het park om de villa vormden zij met de vijver eromheen met de bediendenwoning een prachtig geheel. Dit uniek stukje Hengelo vormde samen met het hierboven beschrevene het Bataafse Kamp.
Ondanks naspeuringen en informatie bij het Historisch Museum blijft deze naam in nevelen gehuld. Mocht iemand van de lezers wel weten wat de naam historisch heeft te betekenen, zonder fantasie en geschiedvervalsing, houd ik mij aanbevolen voor informatie. Het probleem in 2000 was: wat doen wij met die bomen? Voor timmer- en brandhout vond men dit te goed. Vragen links en rechts tot overleg in de gemeenteraadsvergadering. Na enkele maanden van overleg wist men het. Hengelo had weinig kunstwerken, men kende een Letse kunstenaar Janis Karlovs die dergelijke bomen tot een waar kunstwerk kon bewerken. Deze konden dan overal tentoongesteld worden en jaren meegaan. Dat was een uitstekend plan. Contact met Janis was geen punt, hij zwierf in de zomermaanden door heel Europa om dergelijke klussen te verrichten, maar wel tegen betaling. Het blijkt dat hij bij toezegging van dit plan bij de prijsafspraak heeft gezegd dat hij het al geweldig vond om tijdens het werk de Hengelose wind om zijn hoofd te voelen, maar dat hij alleen van die wind niet kon leven. De eerste prijsafspraak die gemaakt werd was f 20.000, geheel gereed en op sokkels geplaatst. Een aantal hoogwerkers zijn er geweest om de acht machtige beuken te ontdoen van hun zware takken, die in augustus nog volop in het blad zaten. Het karwei om de bomen zonder beschadiging aan de omgeving ter aarde te krijgen was niet eenvoudig. Ruime voorzorgsmaatregelen werden genomen, zodat het geen gevaar voor het opdringende publiek opleverde. Onder applaus en gejuich van de schoolgaande jeugd viel de ene na de andere boom. Toen de bomen geveld waren en in het park op de grond lagen, begon Janis de bomen van prachtige inkervingen en vormen te voorzien. Een enkele keer was ik in de gelegenheid de kunstwerken tijdens zijn werkzaamheden van nabij te bekijken. Op mijn vraag hoe deze zichtbaar zouden zijn, werd mij duidelijk dat deze kunstwerken op een sokkel en geïmpregneerd tegen weersinvloeden op diverse plaatsen in het centrum zichtbaar aanwezig zouden zijn. Ongetwijfeld kunt u zich herinneren dat een aantal jaren een deel van deze kunstwerken in het Prins Bernhard Plantsoen aanwezig zijn geweest. Na een aantal jaren bleek dat de kunstwerken toch niet zo goed tegen onze weersinvloeden bestand waren. Vragen in de raad volgden met als resultaat: Janis kwam nog eens gevraagd ter inspectie en om tevens aanvullende werkzaamheden te verrichten. Het slot van deze affaire was dat bij de afrekening geen f 20.000 maar f 170.000 voor dit karwei moest worden afgerekend. Toen enkele jaren geleden de Bredase kunstenaar Martin Riebeck gevraagd werd voor een imaginaire tijdmachine, een soort huiskamer en een ufo, die op de plek van het voormalige Huys Hengelo moest komen, werd de gemeenteraad na het debacle met Karlovs zeer voorzichtig. Er werden netelige vragen gesteld, waarbij de miskleun van de lichtlindes op het Marktplein aangeroerd werden, die nog vers in het geheugen lagen. Om kort te gaan: men kon zich na twee miskleunen niet meer veel veroorloven. Zoals gewoonlijk gaan wij de foto even overzien. Rechts een aantal gemeenteraadsleden nog ongewis van het verschil f 20.000 en f 170.000. Vervolgens een reusachtige beuk ontdaan van de grootste takken en links, met op zijn hoofd een helm, Janis Karlovs, gereedschap slijpend voor bewerking der bomen. Nu alles een groot aantal jaren achter ons ligt, komt de gedachte in mij op dat gemeente-/gemeenschapsgeld gemakkelijker uitgegeven wordt dan het geld uit eigen portemonnee.
Tot een volgende keer,
Marinus van Rooy