Het Liepke
HENGELO - Voor u ligt deel 34 van Uit het verleden van Hengelo en dit maal gaat het verhaal over 't Liepke aan de Breemarsweg.
Het gebouw op de foto is reeds een groot aantal jaren verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor een nieuwbouwwijk aan de Laurastaat. Op oude kaarten van Hengelo wordt deze weg als Zomerweg naar Enschede aangegeven. Zomerweg is een oude benaming die u ongetwijfeld in het buitengebied op een fietstocht weleens tegengekomen bent. Het is een weg die in vroeger tijden in Twente nog bestond uit moerassige zandwegen en heidevelden, die alleen in de zomer goed begaanbaar was. Deze weg heet nu Breemarsweg, wat een vrij lange, rechte weg is en tot ongeveer 1945 de grens vormde met het buitengebied van Hengelo. Deze boerderij met schuur had een rijke historie waarvan ik u iets ga vertellen.
Zo ik al zei, het lag op de grens van het dorp Hengelo en het buitengebied. Het was een boerderdrij gebouwd in 1880. Hengelo en Enschede bezaten in die tijd veemarkten die eens per 14 dagen door boeren druk bezocht werden. Vanuit Delden en omgeving, Oele en Beckum was dit de weg die men volgde naar de markt. Er werd handel gedreven om de prijs van paard, varken en koe te bepalen. Men kreeg al dorst op de heenweg en vooral tijdens de handel. In 1900 werd er in de boerderij een borrel geschonken aan de dorstige voorbijgangers. Niet alleen op de heenweg had men dorst, ook nadat de handel goed verlopen was nam men er één op de goede afloop. Soms werd ook de handel door middel van handje klap op de heenweg over de verkoop van een varken al gedeeld. Dit alles bij elkaar deed besluiten om omstreeks 1900 van de woonkamer van de boerderij een café te maken. Dit tot groot genoegen van late stappers die vanuit Hengelo in de kleine uurtjes onderweg naar huis nog licht zagen branden bij 't Liepke, wat uitnodigde om een afzakkertje te nuttigen voor naar Delden of Oele te gaan. Van liever lede groeide het café uit tot een buurtcafé waar een vaste kaartclub wekelijks bijeenkwam en ook buurtvergaderingen werden gehouden. Wat zeer belangrijk was, was dat ook de sociale problemen er besproken konden worden, want men had het idee dat in dit buurtcafé zo buitenaf niet alles direct op straat zou liggen. De voetbalvereniging H.V.V. Hengelo gebruikte de schuur in het verleden als kleed- en wasruime voor en na de wedstrijd voor men naar de nieuwbouw de Waarbeek ging. Ook kwam het goed uit dat men bij een zege de boel goed nat kon maken of de nederlaag weg kon drinken.
Als wij naar de foto kijken, zien wij op de voorgrond de Breemarsweg. Links een boerenschuur, die vroeger dienst deed als voorraadschuur en werkplaats voor Hendrik Kamphuis welke als smid en loodgieter hier zijn vak uitoefende. Deze Hendrik was als smid een welgeziene vakman voor de boeren in de verre omtrek voor herstel van hun landbouwwerktuigen. Het café werd beheerd met alles eromheen door Anneke Kamphuis. Dit was een ongehuwde dame met haar op de tanden. Zij was de baas in het café en niemand anders. Wanneer een gast voldoende genuttigd had en lastig begon teworden, vatte zij hem in de kraag en zette hem buiten om af te koelen of om naar huis te gaan. Anneke is op 11 augustus 1987 overleden en met haar was het cafégebeuren ten einde. Deze foto heb ik gemaakt in 1991 nadat mij ter ore was gekomen dat de jeugd van dit alles een speelplaats had gemaakt. Na mijn inspectie bleek dat er reeds brandsporen in het hooi aanwezig waren. In 1992 is alles afgebroken. Er is een nieuwe wijk ontstaan. Er stond een kerk onder de naam Pius X waarvan men de toren heeft laten staan. Pierre Kartner zong over het kleine café aan de haven. Ik nodig onze stadsdichter in Hengelo uit om een gedicht te maken van het kleine café aan een zandweg.
Tot een volgende keer,
Marinus van Rooy