HENGELO - In de afgelopen twee afleveringen keken we naar de gevolgen van het bombarderen van Hengelo. In dit deel 25 kijken we naar de HEEMAFstraat.
De laan bij de Bentheimerstraat roept voor menig lezer wellicht vragen op. De Deldenerstraat werd tot 1920 vanaf de marskant tot de Thiemsbrug de Bentheimerstraat genoemd. Dit was de verbindingsweg naar Bentheim. De firma HEEMAF kocht een stuk grond op het terrein waar Huis Hengelo tot 1830 aanwezig was. De HEEMAF - Hengelose Elektrische en Mechanische Fabriek - vond deze stukken grond geschikt om in 1908 haar bedrijf te beginnen. Er werd gestart met de bouw van het Twents Centraal Station; voor de stroomvoorziening van Hengelo en omgeving. Dit is het gebouw naast het kerkhof aan de Bornsestraat waar later het HEIM haar intrek nam. Vervolgens ging men over tot het bouwen van elektrische installaties voor fabrieken en bouw van licht- en krachtnetten voor stroom.
De naam HEEMAF ontstond in 1908 en ging in de Eerste Wereldoorlog bijna failliet. De uitvinding van de SKA-motor, een draaistroommotor die overal ter wereld werden verkocht waren wel gunstig voor het bedrijf. Ik was er 43 jaar werkzaam. Tien jaar geleden trof ik bij een suikerfabriek in Indonesië nog een aantal oude HEEMAF-draaistroommotoren aan! In 1962 ging HEEMAF een fusie aan met Smit Slikkerveen. De gouden jaren - in 1960 waren er nog 2.000 mensen werkzaam - waren voorbij.
Terug naar de foto. Tot de HEEMAF kwam in 1910, was dit de weg die leidde naar Huis Hengelo. Tot 1830 was Huis Hengelo aanwezig, het verval kwam en men ging tot sloop over. Rechts op het vrije stuk waar nu een moestuin te zien is, heeft Oude Reimer geruime tijd een meubelzaak gehad. Hier vinden wij nu Hemsdock Humanitas. Rechts ziet u een aantal woningen waarvan de bouw in 1882 was. Het laatste huis rechts voor de beek heeft in de gevel een gedenksteen met de initialen CMS-ETL, 1882. Het bijzondere aan dit huis is dat het twee woningen zijn met één voordeur. Er woonde familie en het spaarde een voordeur uit. Op de foto uit 1902 zien wij een groot aantal kinderen die een mansgrote vlieger bij zich hebben. Midden op de foto ziet u omheining zodat u niet in de beek loopt. Hier was vroeger een sluis te vinden die het water in de Drienerbeek vast kon houden bij lage waterstanden, om zo het water in de gracht van Huis Hengelo op peil te houden.
Bent u daar in de toekomst, gaat u dan de Heemafstraat in. Het laatste huis rechts heeft de gevelsteen 1882. Onmiddellijk daarna passeert u de Suizerbrug en de Dienerbeek, waarna de Berflobeek over gaat in de Drienerbeek. Kijken we nog eenmaal naar de foto dan zien we 9 personen die ingespannen naar het vogeltje van de fotograaf kijken. Niet bewegen tot de fotograaf klaar is. Men had in die tijd niet zoveel haast; alles was nog niet zo haastig als in onze welvaartsstaat.
Marinus van Rooij