HENGELO - In deel 11 van deze serie duiken we in het verleden van Stork. Deze en komende maand staat het theaterspektakel ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan op de regionale kalender.
Dat de firma Stork, na haar komst uit Borne in 1865, veel voor de ontwikkeling van Hengelo betekend heeft mag genoeg bekend zijn. Stork had een zeer vooruitziende blik. De spoorwegverbinding Almelo-Salzbergen werd in 1863 voltooid, hetgeen voor Stork betekende dat de aanvoer van kolen vanuit het roergebied op een snellere wijze kon plaatsvinden. Hengelo werd doorsneden met een aantal beken hetgeen voor Stork met betrekking tot de watervoorziening een belangrijk punt was. Om de fabriek te bouwen werd een stuk grond gekocht dicht bij de spoorlijnen en de beken aan de Haaksbergerstraat. Nu de Industriestraat. Deze keer heb ik gekozen voor een foto uit een ver verleden, namelijk uit 1920. Wat u hier op deze foto ziet zal in de naaste toekomst weer gestalte krijgen dat de Berflobeek op de foto weer zichtbaar wordt. U weet dat men al geruime tijd bezig is om de fietssnelweg F35 via het Waarbekenpark richting Borne te leggen. Via het Waarbekenpark word de Veldbeek geleid langs de brouwerij en Waarbekenplein, naar het station. Het is de bedoeling dat de Veldbeek aansluit op de Berflobeek. Via de Gieskesstraat voedt de veldbeek de waterpartij die onderdeel wordt van het toekomstige skatepark achter het station.
Bij de Laan Hart van Zuid is aanwezig de Balksbeek. Samen met de veldbeek is de Balksbeek aangesloten op de Berflobeek. Samen gaat dit dan via de Helmersweg naar de Deldenerstraat, waar de aansluiting met de Elsbeek plaatsvind om vervolgens via de Bankastraat richting Borne te gaan. Wanneer u kennis neemt van deze ontwikkeling en naar de foto kijkt, kunt u zien dat er op het Industrieplein in de toekomst nogal wat veranderd wordt. De fotograaf stond rond 1920 op het viaduct wat wij nu Europatunnel noemen. Rechts de Haaksbergerstraat, nu Industriestraat. Wij zien de gebouwen van de machinefabriek van Stork. Links achter de lage bosjes stroomt de Berflobeek onder de industriestraat door richting Helmersweg. Deze beek was tot circa 1930 zichtbaar en later onzichtbaar gemaakt. Ik hoor u al denken: de geschiedenis herhaald zich. De fietssnelweg F35 richting station; hoe men dit wil realiseren is nog niet geheel duidelijk en laat op zich wachten.
In het begin vertelde ik u reeds dat Hengelo veel aan Stork te danken heeft. Stork kwam naar Hengelo en begon met de reparatie van textielmachines. Hierna de ontwikkeling van stoommachines en kabels. Stork-medewerkers bleken geliefde partners: de toekomst voor een metaalarbeider lag in vergelijking met een textielarbeider op een hoger peil. Een metaalarbeider kreeg een gedegen opleiding. Wij denken hierbij aan de Wilhelminaschool, later Storkschool geheten, aan de Industriestraat. Stork had een grote invloed met de bouw van het Tuindorp. Stork schonk ter gelegenheid van haar 25-jarig bestaan het verenigingsgebouw, nu het Wapen van Hengelo. Het personeel kon deelnemen aan een spaarfonds, er was een weduwen en wezenfonds waar men indien nodig gebruik van kon maken. Stork was zijn tijd op sociaal gebied, in vergelijking met andere bedrijven, ver vooruit. Hiervan heeft Hengelo geprofiteerd en is het geworden wat het nu is. Dit jaar word ter ggelegenheid van het 150-jarig bestaan grote herdenkingen gehouden om de geschiedenis uitvoerig te belichten. Met medewerking van de ter zaken kundige vrijwilligers van het historisch museum werd een programma ontwikkeld waar men nog geruime tijd over spreken zal. Ook hier las u de afgelopen tijd al veel over de diverse Stork-activiteiten. De officiële datum voor het 150-jarig Stork-jubileum is komende week op 4 september.
Gegroet en tot de volgende keer.
Marinus van Rooij