Klaar, of toch niet?
Het is ongeveer half elf zaterdagavond en de website van Tubantia meldt dat er een akkoord is over de personele invulling van een nieuw college in Enschede. Dertien weken is eraan gewerkt en met het afzien van een tweede wethouder door Burgerbelangen gaat de kogel door de kerk en is het rond. In het artikel staat dat Hans van Agteren zijn ambities op het gebied van het dagelijks bestuur van de gemeente heeft losgelaten. Het had zijn derde termijn moeten worden. De foto die erbij staat spreekt boekdelen. Niels van den Berg, de trekker van de onderhandelingen is voorover gebogen druk bezig iets uit te leggen, terwijl Hans achterover leunend het geheel bekijkt.
Maar het is een oude foto en wat is er rond? De poppetjes. Vanaf het begin is dat de discussie geweest in Enschede; wie komt op welke stoel? Meer dan 100 dagen hebben ze het gehad over zichzelf. En nu zijn ze eruit. Vijf partijen krijgen elk één wethouder. Daardoor krijgt D66 twee collegeleden. De burgemeester doet namelijk volop mee in het dagelijks bestuur van de stad; het college van b. en w.. Dit betekent dat de grootste winnaar van de verkiezingen (BBE), de grootste verliezer is van de collegevorming tot nu toe. En dat één van de verliezers van de verkiezingen (D66), de winnaar van de formatie is, tot nu toe. De rest van het college ziet er dan waarschijnlijk als volgt uit: ChristenUnie met Jurgen van Houdt als wethouder, D66 met Eelco Eerenberg, PvdA met Arjen Kampman (met als outsider Laurens van de Velde), BBE met Niels van den Berg en dan de VVD met Jeroen Diepenmaat? Wie krijgt welke portefeuille? Eerst even de zekerheden. D66 met financiën en personeel, ChistenUnie met waarschijnlijk zorg, PvdA met Werk en Inkomen, BBE met sport en VVD met RO. Mis ik nog WMO en jeugdzorg. Dat zal een probleem zijn, want niemand wil dit koppijndossier. Maar ook dit is niet het grootste probleem, daar komen ze wel uit.
Probleem is de inhoudelijke discussie. Meestal vindt een formatie andersom plaats; eerst de inhoud en dan zoek je de poppetjes erbij. Het beleid voorop en daar de mensen bij zoeken. Vanaf het begin heeft in Enschede de discussie over de zesde wethouder gegaan, terwijl dat eigenlijk een interne BBE-discussie had moeten zijn. Als dat een keiharde eis was geweest, was de bom al in het begin gebarsten. Maar dat deed het niet. Dus was de eis toch niet zo hard.
Maar het zijn onderhandelingen, zult u zeggen, er kan nog best iets aparts boven komen drijven. Dat klopt. Alle onderhandelaars hebben nu het gevoel iets te hebben toegegeven en willen iets terug. Dat betekent dat het gevecht over de inhoud nog moet plaatsvinden. Niels is nog niet klaar. Het moeilijkste komt nog.
Jan Visser