Tijdgeest
In Lutjegast staat de Hervormde kerk te koop. Niks opvallends, maar ik moet het even kwijt. In de topjaren van het protestantisme telde het dorp drie kerken. Een oom van mij reed zondags op zijn fiets twee kerken voorbij, om in het Christelijk Gereformeerde kerkje aan de Wieren de dienst bij te wonen. Met een halve sigaar in zijn mond reed hij stug tussen het tegemoet komende kerkvolk door. De sigaar brandde nooit. Hij kocht ze in een kistje. Ik kreeg de grote sigarenbanden die in het kistje lagen. Daar stonden foto's op van steden als Venetië.
Enige tijd geleden stond al het Christelijk Gereformeerde kerkje te koop, waar mijn oom kerkte. Ik zal nog eens navragen wie het gekocht heeft en wat er in komt. Dit alles is niks nieuws en wordt uitvoerig en zeer leesbaar beschreven door Geert Mak in Hoe God uit Jorwerd verdween. God verdween ook uit Lutjegast. Eén generatie, die van mij, was genoeg. Het stemt mij enigszins melancholisch. Arjen Lubach in Lubach op zondag, vorige week: "Ik ben ook maar een eenvoudige jongen uit het Binnen-Mongolië van Lutjegast." Hij moet op de Molenstreek gespeeld hebben, terwijl ik in die periode studeerde in Groningen en woonde in Lutjegast. Ik heb hoorcolleges gehad van zijn vader, die docent was aan de Universiteit van Groningen. "Recht lagere overheden.", zoiets. Kan ook "Financiën lagere overheden" geweest zijn. En dan kwam ik papa Lubach 's avonds weer tegen in het Dorpshuis waar we volleybalden. De Lubachs woonden in een nieuw huis, naast het kerkhof. Lijkt mij lekker rustig. Het huis was niet duur, zelfs voor Lutjegaster begrippen was het goedkoop. Maar ja, je kreeg er wel een uitzicht bij op een kerkhof.
Afgelopen maandag (Paasmaandag) ben ik 65 jaar geworden. Een man op leeftijd wordt er gezegd. Mijn broer kwam langs met zijn dochter en schoonzoon. Ik was blij met hun komst; de familie dunt al wat uit en dat betekent dat je des te meer de tijdelijkheid van dit leven merkt. Ik ben blij dat ik van de generatie ben, die na hun 65-ste de mogelijkheden grijpen om dingen te doen die nu nog kunnen, maar waar je vroeger geen tijd of geld voor had. Kunstgeschiedenis studeren, wereldreizen maken, parachute springen, een oude Solex kopen, noem het maar op. Niet omdat het moet, maar omdat het kan.
In Lutjegast staat de tijd niet stil; er worden meerdere scenario's uitgewerkt voor een nieuwe bestemming voor de Hervormde kerk. Het probleem is uiteraard geld. Ook de stad Enschede moet haar bakens verzetten. De stad bloeit als nooit tevoren en moet een gevarieerder centrum voor het grensgebied worden. Nu nog een college dat daarbij past en dat een eind maakt aan de schaduwen uit het verleden.