De bestuursleden van Stichting Twente Hart Safe. Links Henk Poort, rechts Edwin de Jong.
De bestuursleden van Stichting Twente Hart Safe. Links Henk Poort, rechts Edwin de Jong. Foto: Petra Koenderink

Defibrillators en Hengelo:
een ongelukkig huwelijk

In Hengelo zijn dit jaar op voorspraak van Henk Poort en Edwin de Jong van Stichting Twente Hart Safe noodgedwongen vier AED's buiten werking gesteld. Meest recent gebeurde dat aan de Van Ostadestraat. De ontwikkelingen in Hengelo stemmen Twente Hart Safe somber. Zo ontbeert de wijk Groot Driene een externe AED. Onbestaanbaar, vindt De Jong.

Met behulp van een AED, of defibrillator, wordt een elektrische stroomschok toegediend die een haperend hart van een bewusteloze patiënt weer op gang kan helpen. In Groot Driene heeft de Albert Heijn een defibrillator. Deze bevindt zich binnenin het supermarktpand, bij de kassa's. Gemiste kans, meent De Jong. 'Nu is hij in eerste instantie voor de mensen van Albert Heijn. Na acht uur 's avonds gaat de supermarkt dicht en is de AED niet beschikbaar. Terwijl het juist van belang is dat zo'n defibrillator aan een buitenmuur bevestigd wordt, op een goed zichtbare plek, waar hij 24 uur per dag ingezet kan worden.'
Het is typerend voor de manier waarop in Hengelo wordt aangekeken tegen AED-voorzieningen, aldus De Jong. De gemeente weigert er geld in te steken en van overleg en samenwerking tussen de verschillende buurtinitiatieven is niet of nauwelijks sprake. Hengelo loopt in dat opzicht ver achter bij de rest van Twente, concludeert De Jong.
'Kijk naar de gemeente Haaksbergen, die zeven nieuwe AED's geplaatst heeft. De gemeente Twenterand heeft een coördinerende en faciliterende rol met betrekking tot defibrillators. In Ootmarsum hebben alle dertien wijken een eigen AED. Dat zijn schoolvoorbeelden van noaberschop en goed lopende samenwerkingsverbanden.'
Toch zijn er ook positieve signalen in Hengelo, vertelt De Jong. Deze week nog kreeg Twente Hart Safe een telefoontje van de wijkbeheerder van De Nijverheid die vroeg wat het onderhoud van een defibrillator kost. Het antwoord: vijfhonderd euro voor één batterij en twee maal elektroden met een levensduur van vier jaar.
Eerder dit jaar vervingen De Jong en Poort gratis onderdelen van de AED bij de sporthal aan de Paulinastraat. Normaal rekent Twente Hart Safe daar kosten voor. 'We doen dit werk omdat we mensen willen helpen en redden. Het kosteloos vervangen van onderdelen aan de Paulinastraat kun je in dat licht zien. De wijkbeheerder wil zich er nu voor inzetten dat De Nijverheid het onderhoud van AED's voor eigen rekening neemt. Mooi initiatief.'
Twente Hart Safe hoopt dat zoveel mogelijk Hengelose (en Twentse) bedrijven die een AED hebben hem naar buiten brengen en hem laten registreren. AED's zijn wettelijk niet verplicht in Nederland. De Jong en Poort vinden dat dit moet veranderen. Ze wezen vertegenwoordigers van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport op de noodzaak van het benoemen van een belangenbehartiger voor AED's.
Bij wet is nu wel geregeld dat de elektroden van een AED na gebruik van het apparaat door zorgverzekeraars worden vergoed. Een pyrrusoverwinning, stelt Twente Hart Safe. Complicatie bij de uitvoering van die wet is dat het achterhalen van de identiteit van een slachtoffer een welhaast onmogelijke opdracht is voor de eigenaar van een defibrillator. Die informatie is onontbeerlijk wanneer een declaratie bij de zorgverzekeraar wordt ingediend. De Jong: 'Er zou naar onze mening een onafhankelijke landelijke helpdesk moeten komen, die navraag doet naar de inzet van AED's. De naam van het slachtoffer en het tijdstip en de locatie van het voorval kunnen worden gecontroleerd bij ambulancepersoneel. Mochten de gegevens kloppen, dan kan de helpdesk regelen dat de declaratie betaald wordt.'
Optie twee is dat je het regelt zoals WA-verzekeraars het doen, gaat De Jong verder. 'Zij hebben een convenant waarin staat dat kleine schades worden vergoed zonder dat er maandenlang onderzoek overheen gaat. Dat concept van de WA-verzekeraars werkt, neem het over. Dit gaat niet om het verzinnen van een ei van Columbus, dit gaat om het redden van mensenlevens. Het liefst via de kortste weg.'

Afbeelding