De verdwenen veemarkt op de Enschedesestraat

De verdwenen veemarkt

Deel 61 - De opname is van de Enschedesestraat in 1949. De straat straalt op de foto een weldadige rust uit. Slechts enkele wandelaars en twee fietsers op een fraaie voorjaarsdag. Je zou er bijna heimwee naar krijgen, maar deze weldadige rust is er niet altijd geweest.

Omstreeks 1925 werd een geweldige discussie gevoerd door de aangrenzende zakenlieden voor de onhoudbare toestand. Wat was de reden, waarover zelfs in de gemeenteraad vragen werden gesteld? Stelt u zich eens voor, u heeft een hotel of een goed beklante kledingzaak aan de Enschedesestraat. Om 09.00 uur doet u de winkeldeur open. De vloer is gestofzuigd en alles ziet er opgeruimd en goed uit. Om 10.00 uur komen de eerste klanten uw zaak bezoeken, maar tot uw grote schrik hebben deze klanten hooistro en aanverwante resten van de veemarkt, die voor de deur gehouden wordt, aan hun voeten.

De zakenlieden waren des duivel. Zo kon het niet langer. De markt moest uit de binnenstad verdwijnen, maar de oplossing was nabij, Hengelo had een aantal textielfabrieken waaronder De Hengelose Bont en de Twentse Bont. Deze laatste stond op de plaats waar nu Albert Heijn en de parkeergarage Thiemsbrug is gevestigd. Het bedrijf De Twentse Bont zou verdwijnen met als reden dat de productie naar de lage loonlanden verplaatst zou worden. Het besluit viel, het bedrijf werd gesloten en personeel ontslagen. Dit was het begin van de crisisjaren van 1928 - 1940. Hierdoor kwam een groot stuk grond vrij omsloten door Oldenzaalsestraat/Wemenstraat. 

Na afbraak van De Twentse Bont werd dus de waren en veemarkt naar hier verplaatst. De naam van het nieuwe project werd ‘De Nieuwe Markt in 1939’. Deze nieuwe markt heeft geen lang leven gehad, op 6/7 oktober 1944 werd de markt door de bommenregen vernield. Na de oorlog in 1945 werd de markt in gereedheid gebracht om er noodwinkels te bouwen in afwachting van de nieuwbouw in de binnenstad voor de gebouwen die tijdens het bombardement vernield waren. 

Na deze inleiding over dit belangrijke stuk van de binnenstad is het de hoogste tijd om de omgeving te bekijken. Enkele voetgangers en fietsers bepalen het verkeer. Links achter de boom zien wij een wit gebouw wat in het verleden Hotel De Halve Maan was. Hier vinden wij nu de HEMA. Waar de twee zonneschermen zijn neergelaten was de eerst winkel de brillenzaak van Anton Klein. Deze zakenman was zeer gezien bij de Hengelose dames door zijn charmante optreden waarbij niet onbelangrijk was dat hij doorging voor de knapste man van Hengelo. Hier is nu gevestigd Zeeman. De volgende zaak is van Rutgers, een fotograaf die uitstekende trouwreportages maakte. De Amsterdamse Bank was de volgende die op de centen paste en na 1945 verplaatst werd naar het stationsplein. Broekhuis kantoor en boekhandel was toen nog daar gevestigd, nu is daar het kruidvat. Met het prachtige geveltje was de bioscoop Cinema Palace. Regelmatig kwam het voor dat op zondagmorgen voor de bioscoop een lange rij mensen stond om een bioscoopkaartje in de voorverkoop te bemachtigen. 

We spreken in 1949/1950 over een geheel andere tijd dan in 2023. Er was nog geen TV. De mogelijkheid om iemand te leren kennen en het leven mee te delen waren beperkt. Een uitnodiging voor de bioscoop met daarna een wandeling in het Prins Berhardplantsoen, ook wel bekend als de ‘Kieteltuin’. Op de hoek Enschedesestraat/Drienerstraat was de winkel van Rupert die zowel kinderwagens in de huishoudwinkel als schroefjes en moeren verkocht in de ijzerwinkel. Hier is nu gevestigd The Sting. Op de hoek rechts met ingang de Telgen was de sigarenzaak Hilberink gevestigd die ook een reisbureau runde. Douglas, een parfumeriezaak, bedient nu hier haar klanten. Interessant is het vermelden het kleine pompje links onder de boom die daar tot 1955 gestaan heeft. Dit pompje is een overblijfsel uit 1920 toen stond hier een grote waterpomp met een groot aantal uitsluitingen om de ongerechtigheden van de veemarkt schoon te spuiten. We nemen afscheid van dit gedeelte van de Enschedesestraat die dan de Drienerstraat tot aan de Wemenstraat marktstraat genoemd werd.

Tot een volgende keer,
Marinus van Rooy